سنتز و شناسایی کمپلکس نیکل-اوره و ارزیابی تأثیر آن بر متابولیسم نیتروژن، عملکرد و کیفیت تغذیه ای کاهو

بهبود تغذیه نیکل در گیاهان، نقش مهمی در افزایش کارایی مصرف نیتروژن و در نتیجه بهبود رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی دارد. تأثیر مثبت کاربرد نیکل بر فعالیت آنزیم اوره آز و در نتیجه افزایش کارایی استفاده از اوره به عنوان منبع تغذیه نیتروژن در گیاه، در مطالعات قبلی به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، اما اطلاعات زیادی در ارتباط با تأثیر تغذیه نیکل بر فعالیت دیگر آنزیم های چرخه نیتروژن در گیاه وجود ندارد. در این مطالعه، ابتدا کمپلکس نیکل-اوره سنتز شده و در مرحله بعد کارایی تغذیه برگی آن در مقایسه با کلرید نیکل از لحاظ تاثیر بر متابولیسم نیتروژن، عملکرد و کیفیت تغذیه ای کاهو مقایسه شد. برای این منظور، دو رقم کاهو (lactuca sativa l.cvs. conco istador and grizzly) در محلول غذایی حاوی اوره و نیترات-آمونیوم رشد یافتند و تغذیه برگی نیکل با غلظت 25 میکرومولار از دو منبع کلریدنیکل و کمپلکس نیکل-اوره دوبار در هفته انجام شد. دو هفته پس از اعمال تیمارها، گیاهان برداشت شدند و عملکرد وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، غلظت آهن، روی، اوره، نیترات، آمونیوم، نیکل و کلروفیلa و b شاخساره و فعالیت آنزیم اوره آز و گلوتامین سنتتاز شاخساره اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تغذیه نیکل، صرف نظر از منبع نیتروژن، باعث افزایش وزن تر و وزن خشک ریشه و شاخساره دو رقم کاهو شد، اگرچه تأثیر کاربرد نیکل بر افزایش عملکرد گیاهان تغذیه شده با اوره به طور معنی داری بیشتر از گیاهان تغذیه شده با نیترات-آمونیوم بود. همچنین تغذیه برگی نیکل در مقایسه با تیمار شاهد، باعث افزایش معنی دار غلظت نیکل شاخساره دو رقم کاهو شد. تأثیر کمپلکس نیکل-اوره بر افزایش غلظت نیکل در گیاهان تغذیه شده با نیترات آمونیوم به طور معنی داری بیشتر از کلریدنیکل بود. بهبود وضعیت تغذیه نیکل در هر دو رقم، باعث افزایش فعالیت آنزیم اوره آز و کاهش غلظت اوره شاخساره گردید. همچنین تغذیه برگی نیکل از طریق افزایش فعالیت آنزیم گلوتامین سنتتاز (gs) مانع از انباشتگی آمونیوم در گیاه شد. غلظت نیترات گیاهان در تیمار تغذیه برگی نیکل نیز کمتر از تیمار شاهد بود، که این امر می تواند ناشی از تأثیر نیکل بر افزایش فعالیت آنزیم های کاهش-دهنده نیترات باشد. تغذیه برگی نیکل همچنین سبب افزایش غلظت کلروفیلa وb برگ کاهو گردید. کارایی کمپلکس نیکل-اوره در تامین نیکل و بهبود متابولیسم نیتروژن و افزایش وزن خشک شاخساره گیاهان رشد یافته در محلول غذایی حاوی اوره بیشتر از کلریدنیکل بود. در این مطالعه، تغذیه برگی اوره، معادل مقدار اوره کمپلکس شده با نیکل، تأثیر معنی داری بر افزایش عملکرد دو رقم کاهو نداشت. بنابراین افزایش عملکرد گیاهان در حضور کمپلکس نیکل-اوره در مقایسه با کلریدنیکل ناشی از افزایش غلظت نیکل و فعالیت اوره آز می باشد.